เชื่อว่าหลายคนที่ใช้คอมพิวเตอร์เดสก์ท็อป เมื่อเวลาผ่านไปจะเริ่มสังเกตเห็นฝุ่นสะสมในส่วนต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นฝุ่นที่หน้าจอ คีย์บอร์ด หรือเคสเครื่อง ภายนอกที่สามารถทำความสะอาดได้ง่ายๆ แต่สำหรับด้านในเครื่อง หลายคนอาจละเลยเพราะมองว่าทำยาก ไม่รู้วิธีทำ หรือกลัวทำผิดจนเครื่องเปิดไม่ติด การทำความสะอาดด้านในอย่างถูกวิธีไม่เพียงช่วยให้เครื่องดูเหมือนใหม่ แต่ยังช่วยลดอุณหภูมิ ลดเสียงรบกวน และยืดอายุการใช้งานอีกด้วย

ถึงแม้ว่าฝุ่นอาจไม่ได้สร้างอันตรายทันที แต่การปล่อยสะสมไว้นานๆ ก็อาจส่งผลกระทบต่อประสิทธิภาพของเครื่องได้ นอกจากนี้ ฝุ่นและสิ่งสกปรกที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่าอาจส่งผลต่อสุขภาพของผู้ใช้งานโดยไม่รู้ตัว วันนี้เราจะมาแนะนำวิธีทำความสะอาดคอมพิวเตอร์เดสก์ท็อปง่าย ๆ ด้วยตัวเองกัน บอกเลยว่าทำเสร็จแล้วจะช่วยให้เครื่องของเราจะสะอาดเหมือนใหม่แน่นอน

อุปกรณ์ที่จำเป็น

ก่อนเริ่มต้นการทำความสะอาด เราควรเตรียมอุปกรณ์ที่จำเป็นดังต่อไปนี้

  • ไขควงขนาดต่าง ๆ สำหรับการถอดชิ้นส่วนต่างๆ
  • ทิชชู่ สำหรับเช็ดคราบสกปรกต่าง ๆ
  • ผ้าแห้งและผ้าเปียก (หมาด ๆ) สำหรับการเช็ดทำความสะอาดพื้นผิวต่าง ๆ
  • แปรง สำหรับใช้ปัดฝุ่นตามซอกมุม เช่นแปรงสีฟัน แปรงทางสี ผู้กัน แปรงแต่งหน้า ใช้ได้หมด
  • ยางลบ ใช้ทำความสะอาดคราบออกจากหน้าสัมผัสโลหะ
  • หน้ากากอนามัย เพื่อป้องกันฝุ่นละอองระหว่างการทำความสะอาด
  • น้ำยา Contact Cleaner สำหรับใช้ทำความสะอาดคราบสกปรก ตามหน้าสัมผัสทางไฟฟ้า Slot และผงวงจรต่าง ๆ (ควรเลือกรุ่นที่ไม่มีสารทำละลาย Solvent เพื่อป้องกันความเสียหายกับวัสดุพลาสติก)
  • ซิลิโคน สำหรับเปลี่ยนบน CPU
  • Cotton Buds สำหรับซอกซอนทำความสะอาดจุดเล็กๆ
  • ไม้จิ้มฟันหรือตะเกียบ เอาไว้ขัดใบพัดลมไม่ให้หมุนตอนเป่าฝุ่น
  • เครื่องเป่าลม สำหรับเป่าฝุ่นที่สะสมอยู่ในเครื่อง

ขั้นตอนการทำความสะอาด

เมื่อเตรียมอุปกรณ์พร้อมแล้ว ให้ดำเนินการทำความสะอาดตามลำดับดังนี้

วิธีทำความสะอาดแบบง่าย

เหมาะสำหรับคนที่ไม่อยากแกะชิ้นส่วนในตัวเครื่องมากนัก

  1. เริ่มต้นด้วยการปิดเครื่อง ถอดปลั๊กไฟ แล้วใช้ไขควงถอดฝาเคสออก หากเป็นฝากระจก ควรทำความสะอาดด้วยผ้าเปียกและผ้าแห้ง 1 รอบ แล้วเก็บในที่ปลอดภัยเพื่อป้องกันกระจกแตก
  2. ทำความสะอาดฝุ่นภายนอกเครื่องด้วยผ้าเปียกและผ้าแห้ง 1 รอบ
  3. ถอดแผ่นฟิลเตอร์กันฝุ่นทุกส่วนออกมาทำความสะอาดและถอดฝาปิดหน้าเครื่องหรือด้านบนออก (ถ้าทำได้)
  4. ทำไม้จิ้มฟันหรือจะเกียบไปขัดตามพัดลมจุดต่าง ๆ ในเครื่อง หรือใช้มือจับใบพัดลมแทนก็ได้ เพื่อป้องกันพัดลมหมุนและเกิดไฟย้อนกลับ
  5. เป่าฝุ่น ใช้เครื่องเป่าลมไล่ฝุ่นที่สะสมในส่วนต่างๆ ของเครื่อง เช่น เมนบอร์ด พัดลม และการ์ดจอ (ก่อนทำควรใส่หน้ากากป้องกันฝุ่นด้วย)
  6. แผ่น Fillter กันฝุ่นหรือชิ้นส่วนของเคสคอมที่ถอดออกได้ ถ้าไม่มีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์สามารถนำไปล้างน้ำได้เลย แต่ต้องตากให้แห้งก่อนประกอบกลับ หรือจะใช้ผ้าเช็ดก็ได้เช่นกัน
  7. ใช้แปรงปัดทำความสะอาดในส่วนต่าง ๆ
  8. ประกอบชิ้นส่วนที่ถอดแแกมากลับคืนที่เดิม เอาไม้จิ้มฟันตามจุดต่าง ๆ ออก เปิดเครื่องใช้งานต่อได้ทันที

วิธีทำความสะอาดขั้น Advance

เหมาะสำหรับคนที่อยาทกทำความสะอาดทุกซอกทุกมุม

  1. ถอดการ์ดจอ ทำความสะอาดการ์ดจอด้วยการเป่าลมหรือใช้แปรงปัดฝุ่น หากซอกเล็กเกินไป ใช้ Cotton Buds ทำความสะอาด
  2. สำหรับการ์ดจอที่หมดประกันแล้ว สามารถแกะมาทำความสะอาดทีละชิ้นหรือทาซิลิโคนใหม่ก็ได้
  3. แกะพัดลมมาทำความสะอาดทุกตัว ด้วยผ้าหมาด ๆ หรือใช้ Cotton Buds ทำความสะอาดซอกเล็ก ๆ
  4. ทำความสะอาด Heat Sink ถอด Heat Sink ออกมาเป่าฝุ่นหรือเช็ดคราบซิลิโคน หากสามารถถอดพัดลมออกได้ ให้นำ Heat Sink ที่เป็นโลหะไม่มีอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ไปล้างน้ำและตากให้แห้งก่อนประกอบ
  5. ทำความสะอาด CPU ใช้น้ำยา Contact Cleaner ฉีดคราบซิลิโคนเก่าออก และใช้ทิชชู่เช็ดให้สะอาด
  6. ทำความสะอาดเมนบอร์ด ใช้แปรงปัดฝุ่นที่สะสมอยู่ตามจุดต่าง ๆ บนเมนบอร์ด หรือใช้น้ำยา Contact Cleaner ฉีดทำความคราบต่าง ๆ
  7. ทำความสะอาดแรม ใช้ยางลบถูทำความสะอาดบริเวณขั้วทองเหลืองหน้าสัมผัสของแรม หรือจะใช้ Contact Cleaner ฉีดทำความสะอาดก็ได้เช่นกัน
  8. ทำความสะอาด Power Supply ด้วยการเป่าฝุ่น หรือจะถอดตัว Power Supply ออกมาทำความสะอาดภายนอกก็ได้
  9. ทำความสะอาด Hard Disk ใช้ผ้าหมาดเช็ดรอบ ๆ อย่างระมัดระวังไม่ให้โดนแผงวงจร และใช้แปรงปัดฝุ่นที่ติดอยู่ตามซอกออก
  10. เก็บงานด้วยผ้าและแปรง ทำความสะอาดฝุ่นที่เหลือด้วยผ้าหมาดและแห้ง และใช้แปรงปัดฝุ่นอีกรอบ
  11. ทาซิลิโคนใหม่
  12. ประกอบชิ้นส่วนกลับคืนที่
  13. จัดสายไฟให้เรียบร้อย
  14. ทดลองเปิดใช้งาน

ข้อควรระวังในการทำความสะอาดและซ่อมบำรุงอุปกรณ์

  1. ห้ามใช้น้ำยาที่มีส่วนผสมของ แอลกอฮอล์ กับส่วนที่เป็น พลาสติก หรือ ยาง เพราะอาจทำให้วัสดุเสื่อมสภาพได้
  2. ควรทำความสะอาดในพื้นที่ที่มี อากาศถ่ายเทสะดวก เพื่อลดการสะสมของกลิ่นสารเคมีหรือฝุ่นละออง
  3. สวมหน้ากากอนามัย ตลอดการทำงาน เพื่อป้องกันการสูดดมฝุ่นหรือสิ่งสกปรกที่อาจเป็นอันตรายต่อสุขภาพ
  4. ต้อง ถอดปลั๊กไฟ ทุกครั้งก่อนเริ่มทำความสะอาดหรือซ่อมบำรุง เพื่อป้องกันอันตรายจากไฟฟ้าช็อต
  5. ห้ามให้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ โดนน้ำ เพราะอาจทำให้วงจรเสียหายได้
  6. สำหรับชิ้นส่วนที่สามารถโดนน้ำได้ เช่น ฮีตซิงค์หรือเคส ต้องแน่ใจว่า แห้งสนิท ก่อนนำมาประกอบกลับคืน

กรณีที่ประกอบกลับคืนแล้วเครื่องเปิดไม่ติด

  • ให้ถอดอุปกรณ์ออกมาเช็กทีละชิ้น โดยเฉพาะ แรม ซึ่งมักเป็นสาเหตุหลัก
  • ลอง Clear CMOS เพื่อรีเซ็ตการตั้งค่า BIOS และตรวจสอบว่าเครื่องกลับมาทำงานได้หรือไม่

ประโยชน์ของการทำความสะอาดคอมพิวเตอร์

  • ลดอุณหภูมิและความร้อนสะสม ช่วยให้เครื่องทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ
  • ยืดอายุการใช้งานของอุปกรณ์ภายใน ลดการสึกหรอและปัญหาเสียหาย
  • ลดเสียงรบกวนจากพัดลม ทำให้การใช้งานเงียบและสบายขึ้น
  • เพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน เครื่องเย็นลง Boost Clock ทำงานได้ต่อเนื่อง
  • ลดความเสี่ยงต่อสุขภาพ ป้องกันการสะสมของเชื้อโรคและฝุ่น
  • ประหยัดค่าใช้จ่ายในการซ่อมบำรุงระยะยาว
  • ช่วยให้พื้นที่ทำงานดูสะอาดและน่าใช้งาน

เพียงเท่านี้ เพื่อน ๆ ก็จะได้คอมพิวเตอร์ที่สะอาดเหมือนใหม่ พร้อมใช้งานอย่างเต็มประสิทธิภาพ ไม่เพียงช่วยยืดอายุการใช้งาน แต่ยังทำให้เราใช้คอมพิวเตอร์ต่อได้อย่างสบายใจอีกด้วย การทำความสะอาดคอมพิวเตอร์เดสก์ท็อปหรือโน๊ตบุ๊กอย่างสม่ำเสมอไม่เพียงช่วยลดปัญหาการระบายความร้อนและการทำงานของฮาร์ดแวร์ แต่ยังทำให้เครื่องดูสะอาดน่าใช้และอยู่กับเราได้นานขึ้นด้วยนะ