นานๆจะเขียนบทความเชิงวิเคราะห์สักที ก่อนอื่นต้องออกตัวก่อนว่านี่เป็นเพียงมุมมองส่วนบุคคลของผมเท่านั้นนะครับ

จำได้ว่าเมื่อตอนที่แอนดรอยด์ออกมาใหม่ๆ ทุกคนพูดพร้อมเพียงกันว่า “แอนดรอยด์จะทำให้มือถือถูกลง” ตอนแรกผมก็คิดเห็นเช่นนั้นเพราะว่าการที่มันแจก OS ฟรีน่าจะลดต้นทุนได้เยอะ แต่เอาเข้าจริงแล้วเมื่อได้ศึกษาในเชิงลึกถึงระดับ Hardware และระบบปฏิบัติการก็พบว่า การจะทำให้แอนดรอยด์ทำงานได้มีประสิทธิภาพ ต้องใช้ Hardware ที่แพงกว่ามือถือปัจจุบันเป็นเท่าตัว สุดท้ายแล้วก็หักล้างกัน ราคาไม่ได้ถูกลง แถมยังแพงขึ้นเล็กน้อยอีกต่างหาก (แต่ก็ได้ของที่ดีกว่า)

ทางด้านราคาตอนแรกผมคิดว่ามันน่าจะอยู่ที่ประมาณหมื่นกลางๆ แต่พอเอาเข้าจริงมือถือแอนดรอยด์ดีๆทุกรุ่นเปิดตัวมาราคาเกินสองหมื่นแทบทั้งสิ้นไม่ว่าจะเป็น G1, Magic, Hero เป็นต้น จะมีก็ Hero ที่แพงกว่ารุ่นอื่นเว่อร์ๆทั้งๆที่ Hardware ก็เกือบเหมือน Magic ถามว่าทำไม?

ติ๊กต่อกๆๆๆๆๆๆๆ

ปิ๊งป่องงงง ใช่ครับ เพราะ HTC Sense UI นั่นเอง จริงอยู่ว่าตัว OS จะฟรีแต่ค่า R&D ในการพัฒนา Sense UI รวมถึงส่วนเสริมต่างๆของ Android ที่ถูก Customize โดย HTC แล้ว ถ้าให้รวมก็เยอะเหมือนกัน เยอะแค่ไหน ผมลองคูณเล่นๆก็เป็นหลักร้อยล้านหละครับ อีกหนึ่งสิ่งที่ค่ายมือถือต่างๆต้องเสียเงินไปเยอะเลยคือเงินค่าโฆษณา เรียกว่าเยอะกว่าค่า R&D อีกด้วยซ้ำกระมัง

หากตัดพวกมือถือจีนที่ผลิตแต่ฮาร์ดแวร์แล้วยัด OS ลงไปเลย เหตุการณ์ทั้งหมดนี้ก็เรียกได้ว่าเกิดขึ้นกับทุกค่ายใหญ่ๆไม่ว่าจะเป็น Motorola, Samsung, LG, Sony Ericsson ฯลฯ เพราะทุกค่ายล้วนแต่ทำ Homescreen UI ของตัวเองขึ้นมา นี่คือสาเหตุว่าทำไมมือถือแอนดรอยด์ถึงแพง

แต่ปัญหาดังกล่าวไม่พบกับ Google เพราะ OS ที่ Google ใช้เป็นตัวมาตรฐานที่ Google ผลิตเองอยู่แล้ว จึงไม่ต้องไปจ้างคนทำพิเศษตรงนี้ อีกทั้งงบการโฆษณาก็แทบไม่ต้องลงเพราะ Google แค่ขยับตัวก็เป็นข่าวแล้ว ทำให้ไม่ต้องลงทุนเยอะเท่าค่ายอื่นๆที่ต้องทำ R&D มากมาย แต่ตรงนี้จริงๆถ้าจะให้มอง Google อาจจะโยนเงินไปเยอะมากก็ได้ แต่ Business Model ก็ยังไม่เหมือนของค่ายอื่นอยู่ดีเพราะค่ายโทรศัพท์มือถือได้แค่ค่าเครื่องเป็นการกำไร แต่ Google ไม่ต้องสนใจค่าเครื่องก็ยังได้เพราะสิ่งที่เค้าต้องการตอนนี้คือแจกจ่าย Android ไปเยอะๆเพื่อสิ่งที่เค้ากำลังจะทำในอนาคต เรียกว่าค่ายมือถือจะได้กำไรในระยะสั้นเท่านั้น ส่วน Google ได้กำไรระยะยาว

และเมื่อ Nexus One ที่สมบูรณ์ทุกอย่างโผล่ออกมาในราคาเพียง $529.99 ก็ทำให้เกิดการสั่นคลอนของตลาดที่เสถียรอยู่ทันที เพราะทุกค่ายลงทุนไปกับแอนดรอยด์โฟนกันอย่างเต็มที่รวมถึงตั้งราคามือถือของตนไว้แล้ว ซึ่งถึงขณะนี้คงจะช้าไปแล้วที่จะปรับราคาลงเนื่องจากลงทุนไปแล้ว จากนี้จึงจะเห็นมือถือ Spec เทพพอๆกับ Nexus One แต่ราคาแพงกว่าหลายพัน (ตัวอย่างแรกคือ Sony Ericsson X10 ราคา 27000-30000 บาท) แล้วใครจะซื้อ? ทุกคนก็จะหันไปซื้อ Nexus One กันหมดในตลอดระยะเวลา 1 ปีนี้

ยังไม่พอ สำหรับบางค่ายที่มีหลาย OS ก็จะส่งผลกระทบต่อรุ่นอื่นๆด้วยเช่น HTC เองก็จะทำให้ขาย WM Phone ไม่ออกอีกต่อไปเพราะ Android มันถูกขนาดนี้ ผลคือกระเทือนทั้งวงการตลาดบน ซึ่งบอกได้เลยว่าไม่ใช่เรื่องดีเลยเพราะค่ายต่างๆจะเห็นว่า Android คือ Evil และไม่ไว้ใจ

หาเปรียบ Nexus One เหมือนสิ่งที่เคยเกิดขึ้นแล้ว ผมคิดได้อยู่ 2 อย่างคือ

1. เค้าคือ True Move ในวันที่อยู่ดีๆประกาศว่า “เราคิดค่าโทรนาทีละ 25 สตางค์” ผลคือค่ายอื่นๆต้อง Dump ราคาลง แต่ที่ลงมาด้วยไม่ใช่แค่ราคาสิแต่เป็นบริการและเนตเวอร์คที่ห่วยลงอย่างแสนสาหัส เกิดปัญหาการบล็อคสัญญาณต่างๆมากมาย ปัญหาดังกล่าวก็ยังคงอยู่ในทุกวันนี้ นี่คือตัวอย่างอย่างดีของคนที่ “ทำให้ตลาดเสีย”

2. มันคือ Nokia N95 สำหรับมือถือ Nokia N95 ถือเป็นความผิดพลาดอีกรุ่นหนึ่งของ Nokia เพราะดันผลิตมาดีทุกอย่าง ไม่มีที่ติ ผลคือไม่ว่าจะออกรุ่นไหนออกมาหลังจากนั้นก็ล้วนแล้วแต่ขายไม่ดีเพราะมี N95 ประสิทธิภาพดีกว่า ในขณะที่ราคาก็ถูกลงเรื่อยๆ ทุกคนจึงไปสอย N95 กันหมด เทียบกับ Nexus One แล้ว หลังจากนี้มือถือทุกค่ายจะถูกบีบให้ผลิตมือถือที่คุณภาพขั้นต่ำเท่า Nexus One ในราคาที่ “ต้องถูกกว่า Nexus One” แต่ด้วยค่าใ้ช้จ่ายอย่างที่บอกข้างต้นแล้วจะทำให้สมาชิกใน Mobile Alliance เริ่มเกิดการลังเลว่าจะคุ้มกับการลงทุนหรือไม่

3. มันคือ Symbian OS ที่ตอนแรกมีคนเข้าร่วมมากมาย แต่สุดท้ายก็เซย์กู๊ดบายกันทุกคนเพราะไม่มีใครพัฒนาทันโนเกีย หาก Nexus One จากนี้มีอัพเดตอะไรเรื่อยๆก็จะทำให้ไม่มีใครอยากทำมือถือแอนดรอยด์อีกเพราะตาม Google ไม่ทัน ถึงมันจะเป็น Open Source ก็เถอะ แต่การปล่อยอัพเดตแต่ละตัวมันก็ไม่ใช่จะปล่อยได้เลย

ถึงการที่ Google จ้าง HTC ทำ Nexus One ขึ้นมาจะเป็นการเลี่ยงความคิดว่า Google คิดจะทำมือถือออกมาขายในะระยะยาวหรือคิดได้อีกแบบว่าจริงๆมันก็แค่เครื่องรุ่นนึงของ HTC นั่นแหละ แต่การที่ Google ดันไปร่วมมือกับ HTC ทำมือถือดีๆราคาถูกออกมานั่นแหละที่ทำให้ทุกอย่างเสียและล้มครืนได้ด้วยการตัดสินใจเพียงครั้งเดียว

ทุกวันนี้พิสูจน์ชัดแล้วว่า Nexus One ขายดีมาก แต่นั่นไม่ได้บอกว่าจะทำให้เกิดการยั่งยืนในระยะยาว คงต้องรอดูกันต่อไป

ทั้งนี้ Google ก็ไม่ใช่บริษัทเล็กๆและไม่ใช่บริษัทที่ทำอะไรตามอารมณ์ ดังนั้นการที่ Google ยอมปล่อย Nexus One ออกมาเค้าก็คงจะคิดอะไรไว้แล้วว่าต้องสำเร็จ ดังนั้นต้องคอยดูกันต่อไปครับ

สุดท้าย จริงๆเขียนบทความนี้เพื่อเปิดประเด็นให้ถกกันนะครับ ดังนั้นคอมเม้นท์ได้เต็มที่จ้า