สหภาพยุโรปออกข้อกำหนดให้อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์พกพาที่วางจำหน่ายในประเทศในเครือ ต้องใช้พอร์ต USB-C เป็นมาตรฐานกลาง ด้วยจุดประสงค์ในการลดขยะอิเล็กทรอนิกส์ โดยจะมีผลบังคับใช้ในเดือนธันวาคม 2024 และอินเดียเองก็จะนำข้อกำหนดลักษณะเดียวกันนี้ไปบังคับใช้ในประเทศในเดือนมีนาคม 2025 คล้อยหลังตามมาเล็กน้อย – ทว่า ความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น อาจสร้างปัญหาใหญ่ 3 ประการให้ Apple ในช่วงเวลาถัดจากนั้นได้
กฎหมายบังคับใช้ USB-C คืออะไร ทำไม Apple ต้องทำตาม
Apple ใช้งานพอร์ต 30-pin จนถึง iPhone 4s ในปี 2011 จากนั้นเริ่มเปลี่ยนมาใช้พอร์ต Lightning ที่ทันสมัยกว่าใน iPhone 5 เป็นรุ่นแรกในปี 2012 และลากยาวจนถึง iPhone 14 ในปี 2022 รวมแล้วกินเวลากว่า 10 ปี
แม้ Apple แสดงออกว่าไม่ต้องการนำพอร์ต USB-C มาใช้งาน แต่เมื่อสหภาพยุโรปผ่านแนวทางกฎหมายบังคับใช้ USB-C เป็นมาตรฐานกลางในเดือนตุลาคมปี 2022 สุดท้าย Apple จึงจำยอมต้องปฏิบัติตาม ดังที่เห็นกันไปแล้วใน iPhone 15 ซึ่งเป็นรุ่นแรกของตระกูลที่มาพร้อมพอร์ต USB-C เหมือนสากลโลก เพราะไม่เช่นนั้นก็จะไม่สามารถวางจำหน่ายในประเทศโซนยุโรปได้ในอนาคต
ยุโรปถือเป็นแหล่งรายได้ที่ใหญ่ที่สุดเป็นอันดับสองของ Apple รองจากสหรัฐฯ แน่นอนว่า Apple ย่อมไม่อยากเสียเม็ดเงินมหาศาลส่วนนั้นไป
ปัญหา 3 ประการของ Apple กับการบังคับใช้ USB-C ในอินเดีย
แต่สำหรับอินเดียแล้ว ปัญหาของ Apple จะไม่จบอยู่แค่การเปลี่ยนผ่านจากพอร์ต Lightning มาสู่ USB-C แบบเดียวกับที่ทำในยุโรป เนื่องจากยังมีอีก 3 ประเด็นใหญ่ที่เกี่ยวโยงกัน และสิ่งเหล่านั้นอาจนำปัญหาที่ชวนปวดหัวมาให้ Apple มากกว่าที่คิด
ประการแรก – กำลังซื้อของประชากรในประเทศอินเดียไม่ได้มีสูงมากนัก iPhone รุ่นเก่าจึงยังขายดี ซึ่ง iPhone รุ่นเก่าเหล่านั้นยังใช้พอร์ต Lightning และส่วนใหญ่ก็ผลิตในอินเดีย แต่หากกฎหมาย USB-C เริ่มบังคับใช้จะมีผลครอบคลุมทั้งการ ‘ห้ามผลิต’ และ ‘ห้ามจำหน่าย’ เท่ากับว่า Apple จะผลิต iPhone 14 หรือรุ่นที่เก่ากว่าในอินเดียไม่ได้อีก ส่วนของที่ยังเหลือค้างสต็อกก็ต้องหาทางระบายออกให้หมดก่อนเส้นตาย
ประที่การสอง – เป็นสิ่งที่เกี่ยวโยงมาจากประการแรก คือ อินเดียถือเป็นฐานการผลิตสินค้า Apple ที่ใหญ่ที่สุดลำดับสองของ Apple ถัดจากจีน โดยอินเดียถือครองสัดส่วนการผลิต iPhone ราว 14% ในปีนี้ และจะเพิ่มเป็น 25% ในปีหน้า แต่เมื่อสถานการณ์ดำเนินไปเช่นนี้ เห็นได้ชัดว่าเป็นอุปสรรคต่อกลยุทธ์ลดการพึ่งพาจีนของ Apple
ประการสุดท้าย – รัฐบาลอินเดียมีนโยบาย Production Linked Incentive หรือ PLI เป็นการสร้างแรงจูงใจและสิ่งตอบแทนให้บริษัทที่ตั้งฐานการผลิตในประเทศ เช่น ส่วนแบ่งจากยอดขายโดยรวม และการละเว้นหรือลดหย่อนภาษีนำเข้าชิ้นส่วนจากต่างประเทศ เป็นต้น หาก Apple ไม่สามารถผลิต iPhone รุ่นเก่าในประเทศได้ iPhone รุ่นเก่าเหล่านั้นจะมีต้นทุนที่แพงขึ้นอย่างมาก
Apple ล็อบบีอินเดียละเว้น ไม่นับรวม iPhone รุ่นเก่าในกฎ
สื่อต่างประเทศรายงานว่า Apple พยายามล็อบบีอินเดีย ในระหว่างการประชุมแบบเปิดเมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายนในอินเดีย โดยมีกระทรวงอิเล็กทรอนิกส์และเทคโนโลยีสารสนเทศของอินเดียเป็นประธาน
Apple ร้องขอให้อินเดียละเว้น iPhone รุ่นที่มีอยู่ เพื่อที่จะให้ iPhone พอร์ต Lightning รุ่นเก่า ยังคงผลิตและจำหน่ายในประเทศต่อไปได้ โดยยกประเด็นเรื่องนโยบาย PLI มาเป็นข้ออ้าง ในขณะที่รัฐบาลอินเดีย รับฟังความคิดเห็นจาก Apple และจะมีการตัดสินใจในภายหลัง
รายงานยังบอกอีกว่า ผู้ผลิตมือถือค่ายอื่น ต่างเห็นพ้องกับอินเดียที่เตรียมนำแนวทางบังคับใช้พอร์ต USB-C แบบเดียวกับสหภาพยุโรป รวมถึง Samsung ส่วน Apple เป็นเพียงรายเดียวที่คัดค้าน
ทั้งนี้ สหภาพยุโรปประเมินว่า การเปลี่ยนจากพอร์ต Lightning มาเป็น USB-C ใน iPhone จะช่วยให้ผู้บริโภคประหยัดเงินได้ราว 9,501 ล้านบาท เพราะสาย USB-C เส้นเดียว สามารถใช้งานร่วมกับอุปกรณ์อื่น ๆ ได้หลากหลาย
Comment