เมื่อกลางเดือนมีนาคม 2024 ที่ผ่านมา ByteDance บริษัทแม่ของ TikTok ต้องตกที่นั่งลำบาก เพราะสภาสหรัฐฯ ได้ผ่านร่างกฎหมายใหม่ ที่บังคับให้บริษัทชาติศัตรูต้องขายบริษัทให้กับบริษัทอเมริกันเพื่อป้องกันการแทรกแซงทางการเมือง ตอนนี้ตัวร่างกฎหมายได้เดินหน้าไปอีกขึ้น เพราะสมาชิกวุฒิสภาสหรัฐฯ ได้ไฟเขียวเห็นชอบให้บังคับใช้กฎหมายที่ว่านี้แล้ว เหลือเพียงแค่ให้ประธานาธิบดี โจ ไบเดน เซ็นลงนามเท่านั้น

สรุปเหตุการณ์ก่อนหน้านี้: TikTok อาจโดนสหรัฐฯ แบน หลังผ่านร่างกฎหมายใหม่ บังคับให้ ByteDance ขายบริษัทภายใน 6 เดือน

สมาชิกวุฒิสภาสหรัฐฯ ได้โหวตเห็นชอบให้บังคับใช้ร่างกฎหมายใหม่ ที่มีชื่อว่า Protecting Americans from Foreign Adversary Controlled Applications Act เป็นที่เรียบร้อยแล้ว ในวันอังคารที่ 23 เมษายน 2024 (หรือวันนี้ตามเวลาไทย) ด้วยคะแนนเสียงท่วมท้นกว่า 79 – 18 เสียง

หนึ่งในสมาชิกวุฒิสภาสหรัฐฯ อย่าง Marco Rubio ได้ออกมาให้ความเห็นว่า “ทางสหรัฐฯ ยอมให้พรรคคอมมิวนิสต์ในประเทศจีนควบคุมแอปพลิเคชันดังในประเทศมานานหลายปีแล้ว และเป็นการกระทำที่ไม่รอบคอบ และอันตรายมาก กฎหมายใหม่นี้จะบังคับให้บริษัทจีนต้องขายแอป ถือเป็นก้าวที่ดีสำหรับประเทศแล้ว”

โดยขั้นตอนต่อไปทางวุฒิสภาจะยื่นตัวร่างกฎหมายให้ ประธานาธิบดี โจ ไบเดน เซ็นลงนามบังคับใช้กฎหมายอย่างเป็นทางการ ซึ่งก่อนหน้านี้ โจ ไบเดนก็เคยออกมาสนับสนุนข้อกฎหมายดังกล่าว และพร้อมลงนามบังคับใช้ทันทีภายในวันนี้ (24 เมษายน 2024)

จะเกิดอะไรขึ้นกับ TikTok หากกฎหมายถูกบังคับใช้อย่างเป็นทางการ?

เมื่อประธานาธิบดี โจ ไบเดนเซ็นบังคับใช้กฎหมายใหม่แล้ว ByteDance บริษัทแม่เจ้าของ TikTok จะต้องขายตัวแอปให้กับบริษัทชาติอเมริกันทันทีภายใน 270 วัน (หรือประมาณ 9 เดือน) หรือสามารถยืดเวลาต่อไปได้อีก 90 วันเพื่อให้การซื้อขายเสร็จสิ้นขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของประธานาธิบดีที่ดำรงตำแหน่งอยู่ในขณะนั้น

ซึ่งหากโจ ไบเดนเซ็นลงนามภายในสัปดาห์นี้ ระยะเวลาการขายบริษัทจะเสร็จสิ้นในช่วงพิธีแต่งตั้งประธานาธิบดีสหรัฐฯ คนใหม่ในเดือนมกราคม ปี 2025 ซึ่งการพิจารณาขยายระยะเวลาบังคับขายบริษัทจะขึ้นอยู่กับประธานาธิบดีคนใหม่ล้วน ๆ

Ed Markey หนึ่งในสมาชิกวุฒิสภาสหรัฐฯ ก็ออกมาให้ความเห็นด้วยว่า ByteDance อาจขายบริษัทต่าง ๆ ให้กับบริษัทอเมริกันได้ไม่ทันเวลาในช่วงต้นปี 2025 เพราะว่าการซื้อขายแอป TikTok จะเป็นดีลที่มีมูลค่าสูงที่สุดในประวัติศาสตร์ และมีขั้นตอนทางธุรกรรมที่ซับซ้อนมาก ๆ และน่าจะต้องใช้เวลาหลายเดือนหรือหลายปีกว่าจะดำเนินการเสร็จสิ้น

TikTok เตรียมโต้กลับแล้ว

ณ ตอนนี้ทาง TikTok ยังไม่ได้ออกมาให้ความเห็นใด ๆ แต่ในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา TikTok ได้แจ้งกับพนักงานผ่านอีเมลภายในบริษัทว่า ทาง TikTok เตรียมพร้อมที่จะสู้ในชั้นศาลทันที หากกฎหมายถูกบังคับใช้อย่างเป็นทางการ โดยอ้างว่ากฎหมายลักษณะนี้ปิดการปิดกั้นเสรีภาพในการแสดงออกของผู้ใช้งานชาวอเมริกันกว่า 170 ล้านบัญชี

ทั้งนี้ TikTok ได้ออกมายืนยันตลอดหลายปีที่ผ่านมาว่า ByteDance ไม่เคยส่งข้อมูลผู้ใช้งานกลับไปยังจีน และที่ผ่านมาไม่เคยมีรัฐบาลไหนขอข้อมูลผู้ใช้จาก TikTok มาก่อน และหากมีใครมาขอก็จะปฏิเสธไป

ผลกระทบกับผู้ใช้งาน TikTok หลังบังคับใช้กฎหมาย

เบื้องต้นผู้ใช้งานแอป TikTok ในสหรัฐฯ กว่า 170 ล้านบัญชีจะยังคงใช้งานต่อไปเรื่อย ๆ และยังไม่มีการเปลี่ยนแปลงในตอนนี้ จนถึงช่วงบังคับขายอย่างเด็ดขาดในระยะเวลา 4 เดือนแรกของปี 2025

แต่ถ้า ByteDance ไม่สามารถขายธุรกิจในเครือให้กับบริษัทอเมริกันได้สำเร็จ App Store และ Play Store หรือร้านค้าแอป ต่าง ๆ จะไม่สามารถปล่อยให้ดาวน์โหลดแอป TikTok หรือแอปอื่น ๆ ในเครือได้ เพราะละเมิดข้อกฎหมาย กล่าวง่าย ๆ คือจะต้องถูกแบนในสหรัฐฯ นั่นเอง

ที่มา: Reuter (1) (2)